Τούρκοι, Έλληνες και πρόσφυγες στο νησί της Λέσβου τον εικοστό αιώνα
Résumé
Μεταξύ των μεγάλων νησιών του Ελληνικού Αρχιπελάγους, η Λέσβος (1.633 km2, 90.643 κατοίκοι, 2001), είναι μαζί με την Κρήτη, αυτη η οποία έχει βιώσει τις πιο βαθιές δημογραφικές αλλαγές, που σχετίζονται με την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και την Τουρκίας. Την παραμονή των Βαλκανικών πολέμων, οι μουσουλμάνοι (18.177 το 1911) αποτελούν το 13,1% του πληθυσμού του νησιού, δεν είναι παρά μόνο 7.162 (6,3 %) στα τέλη του 1920. Η «Μικρασιατική Καταστροφή», που επικυρώθηκε από τη Σύμβαση της Λωζάννης (1923), φέρνει ένα τεράστιο κύμα Ελλήνων προσφύγων (47.382 τον Απρίλιο του 1923), τη στιγμή που οι τελευταίοι Τούρκοι εγκαταλείπουν την Μυτιλήνη. Πέντε χρόνια αργότερα, κατά την απογραφή του 1928, 30.643 πρόσφυγες έχουν εγκατασταθεί στη Λέσβο, όπου σχηματίζουν το 22,3 % του εργατικού δυναμικού, ενώ μόνο 87 μουσουλμάνοι παραμένουν στο νησί. Από τότε, ο πληθυσμός δεν σταματά να μειώνεται (87.151 κάτοικοι το 1991), την τελευταία δεκαετία, παρά ταύτα, ο πληθυσμός ανακάμπτει 4 %, ιδιαίτερα στην πόλη της Μυτιλήνης. Το αρθρο εξετάζει το ζήτημα της χωρικής κατανομής των κοινοτήτων στις αρχές του εικοστού αιώνα, και της κατανομής των προσφύγων το 1928. Αναλύτεται επίσης ο πληθυσμός της πόλης της Μυτιλήνης το 1969, κατά τον τόπο γέννησης: το ένα τέταρτο των ενηλίκων κατάγονται ακόμα από τη Μικρά Ασία.
